TRASHLINIE is een podcast over stedelijke en randstedelijke kwesties in België en Nederland. Gesprekken worden gevoerd op locatie. TRASHLINIE neemt stelling, is niet vies van straatrumoer en wordt in MS Stereo opgenomen. De beste luisterervaring heeft u met een goede koptelefoon.

TRASHLINIE wordt gemaakt door architectuurhistoricus / publicist Roel Griffioen en geluidskunstenaar / radiomaker Sjoerd Leijten. TRASHLINIE is een samenvloeisel van het radioprogramma trashkot op Radio Centraal en publicatieplatform De Frontlinie.

U kunt TRASHLINIE op deze website luisteren of volgen via Spotify, Anchor.fm, Stitcher en andere platforms. TRASHLINIE is ook te beluisteren bij het radioprogramma trashkot op Radio Centraal 106.7 FM in en rondom Antwerpen.


Contact: info[at]trashlinie.org

Radical Murmur - Episode 3 - Reflections amidst the Noise


RADICAL MURMUR is a three-part sonic essay on the possibilities of sound. Close your eyes, open your ears. Part 3: REFLECTIONS AMIDST THE NOISE. "Sound can get contagious and move from mouth to mouth, or from body to body." In the third and final episode, we immerse ourselves in the remarkable sonic practices of two sound artists. On the Hembrug terrain in Zaandam, Mint Park takes us on a field recording session. Mint uses turbulence and field recordings to bring about a distinct non-human perspective. We also meet Davide Tidoni. His work involves flogging microphones and speakers, popping balloons and documenting the vocal culture of hooligans. In two languages, Davide provides a listening guide to his multifaceted work. What artistic and political potential is hidden in sound? An episode about risk, entropy, turbulence, contamination, control and chance. RADICAL MURMUR is made in collaboration with rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.



Radical Murmur - Episode 2 - Resonances of Loss


RADICAL MURMUR is a three-part sonic essay on the possibilities of sound. Close your eyes, open your ears. Part 2: RESONANCES OF LOSS. In this episode, we listen to the sighing and groaning of a tired planet. In composer Evelien van den Broek's music, we hear field recordings of animals that no longer exist. This is how she tries to make the current "biological destruction" palpable. Peter Cusack travelled to Chernobyl and other ecological disaster zones as a "sonic journalist". What do places we know from the news but that we have never 'heard', sound like? And philosopher Salomé Voegelin reflects on how the COVID-19 crisis threw us back on ourselves, threatening to evaporate the sonic "in-between" between people. "There is no inner genius, there is only an outer connection." RADICAL MURMUR is made in collaboration with rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.



Radical Murmur - Episode 1 - The Sonic City


RADICAL MURMUR is a three-part sonic essay on the possibilities of sound. We live in an age dominated by images and language. What do we learn about ourselves and the world when we close our eyes and open our ears? Part 1: THE SONIC CITY. In this episode, we listen to the bustling hum of human activity, the reverberation of sounds between buildings and the familiar ring of the tram bell. What city sounds do we become attached to and why? How does sound help us navigate traffic, society and history? We climb a former Nazi bunker with sonic philosopher Salomé Voegelin, hear the squeaks and creaks of Berlin's S-Bahn with artist and sound connoisseur Peter Cusack, and reflect on sonic utopias and ways to 'read' city sound with sound artist Justin Bennett in a shopping arcade in The Hague. RADICAL MURMUR is made in collaboration with rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.



9. Dwarsliggen, bouwen en standhouden in het Noordenbergkwartier, Deventer. Aflevering 2/2


Buurtverzet helpt, bewijst het Noordenbergkwartier. Het is nu moeilijk voor te stellen, maar deze volksbuurt in Deventer was een kleine halve eeuw geleden een grimmige plek. Platwalsen en opnieuw beginnen, dacht de gemeente. Parkeergarages, kantoorkolossen en nieuwe woningen voor nieuwe bewoners. De buurt werd gered door een gemêleerde groep Noordenbergers, oud-bewoners en kunstenaars. Twee jonge architectuurstudenten, Jim Peters en Willem Smid, ontwierpen een alternatief ´wederopbouwplan´ ontwierpen, met betaalbare huurwoningen en voorzieningen voor de buurt. Onwaarschijnlijk maar waar: hun plan werd uitgevoerd. TRASHLINIE laat zich rondleiden door Jim Peters en Toni Britsia. In deze aflevering hebben we het over de strijd na de strijd: De strijd om de buurt duurzaam betaalbaar en sociaal te houden. En we stellen de vraag of het voorbeeld van het Noordenbergkwartier dode geschiedenis is, of dat we lessen kunnen trekken voor de vernieuwing van democratie van onderaf? Met medewerking van Annerike Hekman.



8. Dwarsliggen, bouwen en standhouden in het Noordenbergkwartier, Deventer. Aflevering 1/2


Buurtverzet helpt, bewijst het Noordenbergkwartier. Het is nu moeilijk voor te stellen, maar deze volksbuurt in Deventer was vijftig jaar geleden een grimmige plek. Eeuwenoude gevels zakten vermoeid in elkaar, hele straten werden aan verkrotting overgelaten en bomgaten uit de Tweede Wereldoorlog bleven gapend liggen. Platwalsen en opnieuw beginnen, dacht de gemeente. Parkeergarages, kantoorkolossen en nieuwe woningen voor nieuwe bewoners.

Gelukkig bleef de buurt behouden dankzij het aanhoudende actievoeren van een gemêleerde groep Noordenbergers, oud-bewoners, kunstenaars en twee architectuurstudenten, Jim Peters en Willem Smid. Zij tekenden een alternatief ´wederopbouwplan´ met betaalbare huurwoningen en voorzieningen voor de buurt. Een inspirerend voorbeeld van democratie van onderaf en architectuur als sociale acupunctuur.

TRASHLINIE bezoekt in dit tweeluik het Noordenbergkwartier en laat zich rondleiden door Jim Peters en Toni Britsia. Met medewerking van Annerike Hekman.



Radicaal geroezemoes - aflevering 3 - REFLECTIES IN DE RUIS


RADICAAL GEROEZEMOES is een sonisch essay in drie delen over de mogelijkheden van geluid. We leven in een tijd die wordt gedomineerd wordt door beeld en taal. Wat leren we over onszelf en de wereld als we onze ogen sluiten en oren openen?

Deel 3: REFLECTIES IN DE RUIS. In de laatste aflevering van de podcast Radicaal Geroezemoes gaan we langs bij geluidskunstenaars Davide Tidoni en Mint Park. Op verschillende manieren verkennen en verklanken zij de relatie tussen geluid en politiek. Allebei leren ze je luisteren met nieuwe oren.

‘Sound can get contagious and move from mouth to mouth, or from body to body.’ In de derde en laatste aflevering van Radicaal Geroezemoes dompelen we ons onder in twee zeer verschillende sonische praktijken, die toch met elkaar overlappen. Wat voor strategieën heeft een geluidskunstenaar ter beschikking? Wat voor artistieke én politieke potentie zit er in geluid verstopt? Een aflevering over risico, entropie, turbulentie, besmetting, controle en toeval. En over geluid natuurlijk. ‘Turbulence reminds us that there is absolute no control.’

RADICAAL GEROEZEMOES wordt gemaakt in samenwerking met rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.



Radicaal geroezemoes - aflevering 2 - RESONANTIES VAN VERLIES


RADICAAL GEROEZEMOES is een sonisch essay in drie delen over de mogelijkheden van geluid. We leven in een tijd die wordt gedomineerd wordt door beeld en taal. Wat leren we over onszelf en de wereld als we onze ogen sluiten en oren openen?

Deel 2: RESONANTIES VAN VERLIES. In deze aflevering luisteren we naar het zuchten en steunen van een vermoeide planeet. In de muziek van componist Evelien van den Broek horen we veldopnames van dieren die niet meer bestaan. Zo probeert ze de huidige “biologische vernietiging” invoelbaar te maken. Peter Cusack trok als ‘sonisch journalist’ naar Tsjernobyl en andere ecologische rampgebieden. Hoe klinken plekken die we kennen uit het nieuws of uit de geschiedenisboeken, maar die we nooit hebben gehoord? En filosoof Salomé Voegelin reflecteert op hoe de coronacrisis ons terugwierp op onszelf waardoor het sonische “in-between” tussen mensen onderling dreigde te verdampen. “There is no inner genius, there is only an outer connection.”

RADICAAL GEROEZEMOES wordt gemaakt in samenwerking met rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.



Radicaal geroezemoes - aflevering 1 - DE SONISCHE STAD


RADICAAL GEROEZEMOES is een sonisch essay in drie delen over de mogelijkheden van geluid. We leven in een tijd die wordt gedomineerd wordt door beeld en taal. Wat leren we over onszelf en de wereld als we onze ogen sluiten en oren openen?

Deel 1: DE SONISCHE STAD. In deze aflevering luisteren we naar het bedrijvige gezoem van menselijke activiteit, het galmen van gebouwen en het vertrouwde gerinkel van de tram. Aan welke stadsgeluiden hechten we ons en waarom? Hoe helpt geluid ons te navigeren in het verkeer, de samenleving en de geschiedenis? We beklimmen een voormalige Nazi-bunker met sonisch filosoof Salomé Voegelin, horen het piepen en kraken van de Berlijnse S-Bahn met kunstenaar en klankconnaisseur Peter Cusack, en reflecteren met geluidskunstenaar Justin Bennett in een Haagse winkelpassage op sonische utopieën en manieren om stadsgeluid te 'lezen'. Een aflevering over de resonantie van gisteren, het rumoer van het heden en de ‘sonic possible worlds’ van morgen.

RADICAAL GEROEZEMOES wordt gemaakt in samenwerking met rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.



7. De onzichtbare wooncrisis


TRASHLINIE is op woninginspectie in Waregem met Joy Verstichele, coördinator van het Huurdersplatform en auteur van De onzichtbare wooncrisis (2019). Het sterk op eigendom gerichte Vlaamse woonbeleid heeft in de afgelopen halve eeuw een waaier van problemen voortgebracht. Ongeveer honderdduizend ‘noodkopers’ hebben geen geld om hun woning te onderhouden. Sociale huur is verworden tot kale armoedehuisvesting en schiet zelfs daarin tekort. En in de private verhuur worden te veel slechte, dure woningen verhuurd. Op de koop toe dreigt de ongelijkheid door de coronacrisis verder te verdiepen. Een gesprek over de nood aan een robuust, eerlijk en ja, pragmatisch woonbeleid.



TRASHLINIE SPECIAL - Hoe de auto met de stad in botsing kwam


Door de lockdown kon TRASHLINIE even niet de straat op. Vandaar deze Special: een virtuele wandeling door autostad Antwerpen, met Google Street View als vehikel. We volgen het historische spoor dat het automobilisme door deze stad getrokken heeft. Van de ontluikende autocultuur in de vroege twintigste eeuw, langs het naoorlogse massa-automobilisme, naar de autoluwe lente van 2020, die ons het beeld van een meer veilige en schone stad voorspiegelde. De rondleiding wordt begeleid door field recordings zodat de luisteraar-fauteuiltoerist zich sonisch ter plaatse waant. Wandel mee, vanuit uw zetel, door een stad die zich opnieuw moet uitvinden.

Let op: Google Street View is geen neutraal vehikel. Wij gebruiken het, maar het gebruikt ons ook. TRASHLINIE adviseert daarom het gebruik van een degelijk Virtual Private Network, beter bekend als VPN.

‘Hoe de auto met de stad in botsing kwam’ kwam tot stand in samenwerking met Rekto:verso en met ondersteuning van de regeling 'De Wacht-Ruimte' van de Nederlandse Ambassade in België. Met de stem van Anke Verschueren. Coverillustratie door Mario Debaene.



6. Markt en strijd in de Brusselse Noordwijk


De Noordwijk rond het Brusselse World Trade Center moest het kruispunt van Europa worden. In de jaren zeventig werd er een volksbuurt platgewalst om plaats te maken voor kantoortorens. Elfduizend bewoners werden onteigend. Deze gigantische operatie werd met publieke middelen gefinancierd, terwijl de winst in private zakken belandde. Inmiddels is een nieuwe transformatiecyclus aangevangen en is de vraag opnieuw relevant wie er betaalt, wie er bepaalt en wie aan het einde van het liedje het rendement binnenhaalt. Een wandeling door knock-off Manhattan met stadsonderzoeker Jan Denoo (Endeavor).



5. Op zoek naar Lotte Stam-Beese in Ommoord, Rotterdam


TRASHLINIE is in het Rotterdamse Ommoord, Nederlands eerste hoogbouwwijk, met cultuurhistoricus en biograaf Hanneke Oosterhof om meer te weten te komen over de ongrijpbare Lotte Stam-Beese (1903-1988). Zij schopte het van Bauhaus-drop-out tot een van de belangrijkste stedenbouwkundig ontwerpers van het naoorlogse Nederland. Ondanks de obstakels die zij moest overwinnen als vrouw in een mannenwereld. Een uitzending over een Europese nomade met een radicale kijk op politiek en stedenbouw. "Want de grond behoort ons allen toe".



4. Straatpolitiek in Zaandam


TRASHLINIE is deze aflevering in Poelenburg, een wederopbouwwijk in Zaandam die door de hoodvlogs van Ismail Ilgun landelijke bekendheid kreeg. We ontmoeten er politiek filosofe en antropologe Femke Kaulingfreks, auteur van het boek Straatpolitiek (2017). Zij doet hier “praktijkgericht onderzoek” naar talentontwikkeling en jongerenwerk. Een wandelgesprek over het engagement van een generatie jongeren die de reputatie heeft niet in politiek te geloven, over goed en slecht beleid en over de betrekkelijkheid van het planologische gebod ‘Gij zult mixen’.



3. De klimaatblokkade van Extinction Rebellion in Amsterdam


'You're sexy, you're cute, take off your riot suit!' Extinction Rebellion blokkeert in Amsterdam de Stadhouderskade pal voor het iconische Rijksmuseum. Ondertussen zingen de actievoerders de oproerpolitie op speelse, humoristische toon toe. Desalniettemin is het doel van de actiegroep bloedserieus: men wil voorkomen dat de mensheid door een klimaatcatastrofe uitsterft, aldus woordvoerder Frank. Waarom slaat Extinction Rebellion zo aan? Hoe zit de organisatie in elkaar? Wat zijn de doelen? TRASHLINIE gaat samen met gastinterviewer Stijn Verhoeff op zoek naar antwoorden en peilt de sfeer.

Stijn Verhoeff is kunstenaar en maakte recent ANSAGE ENDE, een film over klimaatactivisme.



2. De dreigende teloorgang van de Arenawijk in Antwerpen


Sloop en verkoop, dat lijkt na decennia van structurele verwaarlozing het tragische eindpunt van de Arenawijk (1966-1971) in Antwerpen-Deurne, een markant sociaal huisvestingsproject van de geëngageerde architect Renaat Braem. TRASHLINIE ontmoet er acteur, theatermaker en Braem-vertolker Dimitri Leue, die een lans breekt voor de buurt en haar bewoners. Is er een alternatief voor de politiek van – om voorbijganger Marc te citeren – “platgooien en de mensen buitenzetten”?

Dimitri Leue is theatermaker en schrijver. In 2018 maakte hij het theaterstuk 'Braempraat', gebaseerd op het manifest 'Het lelijkste land ter wereld' van Renaat Braem.



1. Het giftige geschenk van INEOS aan de Antwerpse Haven


TRASHLINIE praat met kersverse burgerbeweging Antwerpen Schaliegasvrij. Pieter Lievens is hiervan mede-initiatiefnemer. Hij geeft al meer dan 15 jaar les over o.a. klimaat en heeft daarom sterke bezwaren tegen de vervuilende installaties die INEOS wil bouwen in Antwerpen. We treffen hem op 26 juni 2019 onmiddellijk na een gesprek bij het havenbedrijf en praten over het controversiële fracking, over het gitzwarte klimaatimago van INEOS, over burgerlijke ongehoorzaamheid en ontgroeien.

Pieter Lievens is docent van het vak 'Wereldbrede Uitdagingen' en woordvoerder van burgerbeweging Antwerpen Schaliegasvrij.